Zastosowania kwasu azotowego w przemyśle

Kwas azotowy, znany również jako azotan(V) kwasu, to silny i bardzo reaktywny kwas nieorganiczny o szerokim spektrum zastosowań przemysłowych. Jego unikalne właściwości, takie jak zdolność do tworzenia soli z metali i zdolność do utleniania, sprawiają, że jest niezbędnym składnikiem wielu procesów produkcyjnych. 

Przeczytaj również: Kwas azotowy: właściwości i zastosowania

Produkcja nawozów sztucznych

Jednym z najważniejszych zastosowań kwasu azotowego jest produkcja nawozów sztucznych. Kwas ten jest kluczowym składnikiem w procesie produkcji saletry amonowej (NH4NO3), która jest jednym z najpopularniejszych nawozów azotowych na świecie. Saletra amonowa dostarcza roślinom niezbędnego azotu, który jest kluczowym elementem białek i kwasów nukleinowych oraz wpływa na wzrost i rozwój roślin. Ponadto, kwas azotowy jest wykorzystywany do produkcji innych nawozów, takich jak fosforany amonu, azotany potasu czy wapnia. 

Przeczytaj również: Jakie zastosowanie w przemyśle ma kwas azotowy?

Wydobycie metali

Kolejnym istotnym zastosowaniem kwasu azotowego jest wydobycie metali, zwłaszcza złota i srebra. W procesie tzw. lixwiacji kwasem azotowym, metal jest rozpuszczany w roztworze kwasu, a następnie odzyskiwany za pomocą różnych metod, takich jak elektrowinning czy cementacja. Jest szczególnie skuteczny w przypadku złota, ponieważ jest jednym z niewielu reagentów, które potrafią rozpuścić ten szlachetny metal. W przemyśle wydobywczym stosuje się również mieszaninę kwasu azotowego i kwasu solnego, zwaną królewską wodą, która jest jednym z najsilniejszych utleniaczy zdolnych do rozpuszczenia zarówno złota, jak i platyny.

Przeczytaj również: Badania magnetyczno-proszkowe MT - wszystko, co trzeba wiedzieć

Produkcja materiałów wybuchowych

Kwas azotowy jest również niezbędny w produkcji materiałów wybuchowych, takich jak nitrogliceryna czy trotyl. Nitrogliceryna, będąca jednym z najbardziej znanych materiałów wybuchowych, jest produkowana przez reakcję glicerolu z kwasem azotowym. Z kolei trotyl, inaczej nazywany trinitrotoluenem (TNT), jest otrzymywany przez nitrowanie toluenu za pomocą kwasu azotowego i kwasu siarkowego. 

Zastosowanie w przemyśle chemicznym

Kwas azotowy jest również używany w przemyśle chemicznym jako surowiec do produkcji wielu związków organicznych i nieorganicznych. Przykładem może być produkcja kwasu adypinowego, który jest ważnym składnikiem w procesie wytwarzania nylonu – syntetycznego polimeru stosowanego m.in. w przemyśle tekstylnym. Ponadto, jest wykorzystywany do produkcji aniliny, która jest podstawowym surowcem do syntezowania barwników, leków i tworzyw sztucznych.